Artykuł
Ogólna charakterystyka gminy Bircza
Gmina Bircza leży w południowo-wschodniej części Polski w województwie podkarpackim, powiat przemyski. W powiecie Przemyskim jest największa obszarowo (254 km kw. skupia 24 sołectwa, 29 miejscowości i 3 przysiółki). Zamieszkuje ją około 7150 mieszkańców, co w przeliczeniu na l km kw. wynosi 28,15 mieszkańców. Pod względem obszaru gmina Bircza zajmuje czołowe miejsce w Polsce. Prawie 60% powierzchni przypada na lasy. pozostałe powierzchnie to użytki rolne - ok. 34%. tereny zabudowane- ok. 2,5% i inne - ok. 3,5%.
Gmina jest położona w terenie górzystym. Leży na terenie Pogórza Przemyskiego wchodzącego w skład zewnętrznych Karpat Wschodnich, a w szczególności makroregionu zwanego Pogórzem Środkowo-Beskidzkim. Średnia wysokość terenu waha się w granicach 300-500 m n.p.m. Czynione są starania mające na celu uzyskanie statusu gminy uzdrowiskowej. Tereny gminy posiadają unikatowe warunki klimatyczne i krajobrazowe, które wykorzystujemy w naszych staraniach. Na terenie gminy znajdują się liczne zabytki architektury sakralnej i wiele miejsc o wysokich walorach przyrodniczych. Nieomal cały obszar gminy objęty jest różnymi formami ochrony przyrody i krajobrazu.
Są to: Park Krajobrazowy Pogórza Przemyskiego, Park Krajobrazowy Gór Słonnych. Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Birczańskie", dwa rezerwaty przyrody: "Krępak" i "Reberce" oraz liczne pomniki przyrody. Gmina Bircza sąsiaduje z następującymi gminami: Dubiecko. Krasiczyn, Krzywcza, Fredropol, Tyrawa Wołoska, Ustrzyki Dolne, Nozdrzec i Dydnia.
Pieszo i rowerem przez gminę Bircza
Rozwój turystyki na terenie gminy Bircza pociąga za sobą rozbudowę infrastruktury turystycznej. Obok istniejącej ścieżki przyrodniczo-dydaktycznej w rezerwacie "Krępak" utworzona została sieć tras pieszych i rowerowych eksponujących najcenniejsze walory przyrodnicze i kulturowe naszej gminy.
Trasy przyrodniczo – dydaktyczne:
„POMOCNA WODA”,
"KAMIONKA"
i "BOBROWA DOLINA",
powstały w wyniku realizacji projektu „Poznaj naszą gminę” w 2004 r.
Projekt zrealizowano przy udziale środków własnych w wysokości 30 000 zł i dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie – 60 000 zł. Swój niefinasowy wkład w utworzenie tras miało także Nadleśnictwo Bircza i Zarząd Zespołu Parków Krajobrazowych w Przemyślu.
Głównym celem projektu jest promocja walorów przyrodniczo – kulturowych naszej gminy oraz edukacja ekologiczna osób korzystających z tras. Obiekty te doskonale nadają się do organizowania wycieczek dydaktycznych dla młodzieży szkolnej, umożliwiają aktywny wypoczynek i są dodatkową atrakcją turystyczną dla odwiedzających Gminę Bircza. Wędrując po ścieżkach możemy zapoznać się z unikatową przyrodą, bliżej poznać problematykę ochrony przyrody i gospodarki leśnej, a także zapoznać się z bogatą historią naszej Gminy i jej śladami.
Realizacja projektu polegała na adaptacji terenu do ruchu pieszego tj. uprzątnięcia terenu i niwelacji, wykonania barierek, trapów (mostków) i schodków. Trasy zostały trwale oznakowane za pomocą tabliczek i znaczków kierunkowych. Umieszczono na nich tablice: informacyjno – poglądowe, ogólnie charakteryzującą trasę oraz mniejsze tablice dydaktyczne, prezentujące poszczególne tematy i walory.
Właściwe i wygodne korzystanie z tras zapewniają umiejscowione na nich obiekty tj. miejsca spoczynkowe – ławki, miejsca biwakowe (wiata – deszczochron, bądź duża wiata pawilon, miejsce do rozpalenia ogniska, toalety), platformy widokowe. Przy projektowaniu tras wzięto pod uwagę możliwość dojazdu do nich samochodem: wykonano nowe parkingi w pobliżu początku tras bądź zaadaptowano już istniejące. Bardzo ważnym elementem projektu było także opracowanie i wydanie przewodnika po w/w trasach. Przybliża on szczegółowo tematykę poruszaną na trasach i umożliwia samodzielne poruszanie się po nich.
Trasa przyrodniczo – leśna „Bobrowa Dolina” o długości 2590 m położona jest w miejscowości Lipa wzdłuż prawego dopływu potoku „Lipka” wypływającego z uroczyska „Morochów”.
Nazwa ścieżki pochodzi od przeprowadzonej tu w 1995 r. introdukcji bobra europejskiego. Kiedyś dolina wchodziła w skład dóbr dworskich, jej stoki użytkowane były rolniczo. Z tamtych czasów zachował się tutaj kompleks stawów, w których hodowano ryby oraz pozostałości zadrzewień dębowych.
Zaprzestanie użytkowania rolniczego i intensywne procesy renaturalizacji doprowadziły do wytworzenia rzadkich na tym terenie zbiorowisk szuwarowych i bagiennych, będących doskonałym miejscem bytowania bobra. Różne stadia sukcesji leśnej, bogactwo gatunkowe roślin, okazałe drzewa i przepiękny krajobraz są niezaprzeczalnymi walorami doliny.
Informacje o trasie:
Trasa wyposażona jest w parking, 2 miejsca biwakowe oraz 11 przystanków tematycznych.
Trasa średnio trudna, na odcinku 1300 m dostępna jest dla ruchu rowerowego.
Czas przejścia: 1,5 – 2,5 godz.
Wymagania: strój terenowy i wodoodporne obuwie.
Trasa przyrodniczo – dydaktyczna o długości 4200 m położona jest we wsi Stara Bircza. Prezentuje zbliżone do naturalnych lasy porastające południowe stoki doliny Stupnicy, ciekawą rzeźbę terenu i krajobraz kotliny Birczy. Jej osobliwością jest cudowne źródełko wypływające u stóp wiekowego buka będące obiektem kultu maryjnego. Nazwa trasy pochodzi właśnie od nazwy tego cudownego źródełka znajdującego się wśród ostępów pozostałości Puszczy Karpackiej.
Charakter trasy umożliwia praktyczne zapoznanie się z gospodarką leśną prowadzoną na tym terenie oraz umożliwia obserwację flory i fauny typowej dla żyznych lasów Pogórza Przemyskiego.
Informacje o trasie:
Trasa wyposażona jest w parking, miejsce biwakowe (zadaszenia i miejsce ogniskowe – 100 m drogą gruntową w prawo od tablicy), miejsca spoczynkowe na trasie (wiata – deszczochron, ławki drewniane), platformę widokową oraz 9 przystanków tematycznych.
Trasa trudna, różnica wysokości względnych wynosi 160 m.
Czas przejścia: 3,5 – 4,5 godz.
Wymagania: strój i obuwie terenowe.
Trasa przyrodniczo – dydaktyczna o długości 5600 m położona jest na pograniczu wsi Korzeniec, Boguszówka i Huta Brzuska. Prezentuje zbliżone do naturalnych lasy porastające wschodnie stoki kotliny Birczy, ciekawą rzeźbę terenu i przepiękne krajobrazy okolicznych wzgórz i dolin widziane z grzbietu „Łazów”. Nazwa trasy pochodzi od nazwy potoku i uroczyska Kamionka.
Trasa w pełni oddaje przyrodniczo – kulturowy charakter południowej części Pogórza Przemyskiego. Mozaika pól uprawnych i lasów, przejawy powracającej puszczy, naturalne ostępy leśne, opuszczone wsie i ślady dawnych domów, a przede wszystkim malowniczy kratowo – rusztowy układ dolin i pasm górskich pozwalają nie tylko na aktywny wypoczynek, ale i sprawią, iż każdy wędrujący po „Kamionce” zapragnie tu powrócić.
Informacje o trasie:
Trasa rozpoczyna się w miejscowości Korzeniec w odległości 50 metrów od przystanku autobusowego przy drodze krajowej Przemyśl – Sanok. Następnie prowadzi siecią dróg gminnych i szlaków zrywkowych poprzez uroczysko Kamionka aż na bezleśny grzbiet przysiółka Łazy. Potem schodzi w zalesioną dolinę potoku Korzonka i łączy się ze ścieżką przyrodniczo – dydaktyczną w rezerwacie przyrody Krępak o tej samej nazwie (biegnie ścieżką w w/w rezerwacie na odcinku 600 m do wzniesienia o nazwie „Panieński Czub”).
W odległości 850 m od końca trasy znajduje się przystanek autobusowy „Panieński Czub”, z którego dojazd do przystanku w Korzeńcu wynosi ok. 4 km. Na odcinku 3500 m od początku ścieżki trasa jest dostępna dla ruchu rowerowego.
Na trasie znajdują się: miejsce biwakowe, miejsca spoczynkowe oraz 10 przystanków tematycznych. Z kolei na końcu ścieżki jest parking oraz zabudowa biwakowa: wiaty i miejsce ogniskowe.
Trasa średnio – trudna, różnica wysokości względnych wynosi 210 m. Czas przejścia: 3,5 – 5 godz.
Wymagania: strój i obuwie terenowe.
